Το’πε και το’κανε ο Τζο Μπάιντεν. Ο αμερικανός πρόεδρος έκανε πραγματικότητα την προεκλογική του δέσμευση και αναγνώρισε την Γενοκτονία των Αρμενίων σε ένα ιστορικό χαστούκι για τον τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ο τούρκος πρόεδρος θεωρούσε πως ηγείται μιας εκ των κορυφαίων δυνάμεων στον πλανήτη. Ωστόσο, η ψευδαίσθηση αυτή που ξεκίνησε να «γκρεμίζεται» μέρα με την ημέρα λόγω της κατάστασης στο εσωτερικό της Τουρκίας, «κατεδαφίστηκε» εντελώς, μετά την απόφαση των ΗΠΑ να αναγνωρίσουν την Γενοκτονία των Αρμενίων.
Σήμερα, Σάββατο, ο Μπάιντεν έγινε ο πρώτος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών (ο Μπαράκ Ομπάμα είχε υποσχεθεί προεκλογικά ότι θα αναγνώριζε τη Γενοκτονία των Αρμενίων, πράγμα το οποίο δεν έπραξε) που χαρακτήρισε έτσι τον θάνατο 1,5 εκατομμυρίου Αρμενίων που σφαγιάστηκαν από την Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1915.
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει πλέον η επόμενη μέρα και ποια θα είναι η αντίδραση της Τουρκίας σε αυτή την κίνηση από πλευράς Ηνωμένων Πολιτειών. Σύμφωνα με αναλυτές, παρά τις επιθετικές δηλώσεις που ίσως ακολουθήσουν ο Ερντογάν είναι ανήμπορος να αντιδράσει ουσιαστικά στο ιστορικό αυτό «χαστούκι» από τον Μπαίντεν και έτσι δεν αποκλείεται να στραφεί στις πολεμικές «κορώνες» τις οποίες μας έχει συνηθίσει στο παρελθόν.
Τι σημαίνει η αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων από τον Μπάιντεν
Σύμφωνα με τον διεθνολόγο, Κωνσταντίνο Φίλη, ο Μπάιντεν με την κίνησή του αυτή έστειλε ένα ξεκάθαρο μήνυμα στην Τουρκία: Είτε θα συμμορφωθεί με τις συμμαχικές της υποχρεώσεις, είτε θα αποξενωθεί.
Τα δύο βασικά μηνύματα που ήθελε να στείλει στον Ερντογάν από την καθυστερημένη επικοινωνία ήταν αφενός ότι οι συνθήκες έχουν αλλάξει και πως η Τουρκία και ο πρόεδρός της πρέπει να προσαρμοστούν σε αυτές και αφετέρου ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν στη «φαρέτρα» τους όπλα που θα δυσκολέψουν τη ζωή του «Σουλτάνου».
Από την πλευρά του, ο Ερντογάν έχει τα εξής προβλήματα: Από τη μία έχει παρέλθει η ασυλία που του προσέφερε ο Τραμπ και η οποία του παρείχε την ευχέρεια να κινείται ανάμεσα στη Ρωσία και τις ΗΠΑ και από την άλλη οι σκέψεις του για περιφερειακή ηγεμονία περιορίζονται αισθητά.
Όσον αφορά τις αντιδράσεις στο εσωτερικό της Τουρκίας, σύμφωνα με τον κ. Φίλη, αναμένεται να προκληθεί συσπείρωση, ακόμα και μεταξύ των κομμάτων της αντιπολίτευσης στο εσωτερικό της Τουρκίας, αλλά και έντονα αισθήματα αντιαμερικανισμού.
Ωστόσο, θα προκαλέσει ακόμα ένα πρόβλημα στον Ερντογάν, αφού αργά ή γρήγορα οι τούρκοι θα αναρωτηθούν αν τελικά οι ενέργειες του προέδρου ήταν αυτές που προκάλεσαν τις ανακοινώσεις του Λευκού Οίκου, πιθανώς ως αντίποινα.
Με την πλάτη στον τοίχο ο Ερντογάν
Αναφορικά με την επόμενη μέρα, ο Ερντογάν δείχνει να μην έχει πολλές επιλογές. Ο λόγος δεν είναι άλλος από τα ανοιχτά μέτωπα του τούρκου προέδρου, τόσο στο εσωτερικό της χώρας, με την οικονομία να καταρρέει, όσο και στο εξωτερικό με τις προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο να έχουν φέρει την οργισμένη αντίδραση της ΕΕ και όχι μόνο.
Είναι λοιπόν ξεκάθαρο ότι ο Ερντογάν είναι «πληγωμένος». Αυτοί είναι και οι λόγοι που… καθιστούν απαγορευμένες τις σκέψεις για πρόκληση ρήξης με τις ΗΠΑ, παρά τις σκληρές δηλώσεις που αναμένονται και ήδη έχουν αρχίσει να γίνονται.
Γιατί ο Μπάιντεν αναγνώρισε τη Γενοκτονία των Αρμενίων
Στόχος είναι «να αποδοθεί τιμή στα θύματα, όχι να κατηγορηθεί» υπογραμμίζει από την πλευρά της αμερικανίδα αξιωματούχος που ζήτησε να μην κατονομαστεί.
«Συνεχίζουμε να θεωρούμε την Τουρκία έναν κρίσιμο σύμμαχο στο ΝΑΤΟ» πρόσθεσε.
«Υπάρχουν πολλά κοινά συμφέροντα, αλλά ταυτόχρονα δεν είναι μυστικό για κανέναν ότι υπάρχουν επίσης αποκλίσεις μεταξύ των χωρών μας» είπε σε άλλο σημείο η αξιωματούχος.
Σύμφωνα με την ίδια, «ο πρόεδρος θέλει πραγματικά να προωθήσει τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλο τον κόσμο και να εργαστεί για να διασφαλιστεί ότι τέτοιες θηριωδίες δεν θα επαναληφθούν».
«Ένα κρίσιμο μέρος αυτής της διαδικασίας είναι να λάβουμε υπόψη τα ιστορικά γεγονότα» υπογράμμισε η αξιωματούχος.
Η ανακοίνωση του Λευκού Οίκου για τη Γενοκτονία των Αρμενίων
«Ο αμερικανικός λαός τιμά όλους εκείνους τους Αρμένιους που χάθηκαν στη γενοκτονία που ξεκίνησε πριν από 106 χρόνια» αναφέρει η ανακοίνωση του Λευκού Οίκου για την Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Αρμενίων. Η συγκεκριμένη ανακοίνωση συνιστά την πρώτη επίσημη αναγνώριση της γενοκτονίας από την αμερικανική κυβέρνηση.
Όπως σημειώνει η ανακοίνωση του Λευκού Οίκου, «κάθε χρόνο αυτή την ημέρα, θυμόμαστε τις ζωές όλων εκείνων που πέθαναν στη γενοκτονία των Αρμενίων της Οθωμανικής εποχής και δεσμευόμαστε να αποτρέψουμε ξανά μια τέτοια βιαιότητα. Ξεκινώντας στις 24 Απριλίου 1915, με τη σύλληψη Αρμενίων διανοουμένων και ηγετών της κοινότητας στην Κωνσταντινούπολη από τις οθωμανικές αρχές, ενάμισι εκατομμύριο Αρμένιοι απελάθηκαν, σφαγιάστηκαν ή προχώρησαν σε πορείες θανάτου σε μια εκστρατεία εξόντωσης. Τιμούμε τα θύματα των Meds Yeghern (Μεγάλο Έγκλημα), έτσι ώστε οι φρικαλεότητες που συνέβησαν τότε να μην χαθούν ποτέ στην ιστορία. Και θυμόμαστε έτσι ώστε να παραμείνουμε πάντα σε εγρήγορση ενάντια στη διαβρωτική επίδραση του μίσους σε όλες τις μορφές του».
Συνεχίζοντας, ο Λευκός Οίκος διευκρινίζει ότι προχώρησε σε αυτή την κίνηση με στόχο να αναγνωρίσει την ιστορία και να διασφαλίσει ότι κάτι τέτοιο δεν θα επαναληφθεί στο μέλλον. Στην ανακοίνωση επισημαίνεται ότι στόχος δεν είναι η απαγγελία κατηγοριών αλλά η αναγνώριση του πόνου και η επιβεβαίωση της ιστορίας. «Σήμερα, καθώς θρηνούμε αυτό που χάθηκε, ας στρέψουμε επίσης τα μάτια μας στο μέλλον – προς τον κόσμο που θέλουμε να χτίσουμε για τα παιδιά μας. Ένας κόσμος που δεν στιγματίζεται από το κακό της μισαλλοδοξίας, όπου γίνονται σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώματα και όπου όλοι οι άνθρωποι μπορούν να συνεχίσουν τη ζωή τους με αξιοπρέπεια και ασφάλεια. Ας ανανεώσουμε την κοινή μας αποφασιστικότητα στο να αποτρέψουμε μελλοντικές φρικαλεότητες σε οπουδήποτε μέρος στον κόσμο», αναφέρεται χαρακτηριστικά.