Μυσταγωγία, ρυθμός, μαγεία.
Τρεις από τις εκατοντάδες λέξεις που θα μπορούσαν κάλλιστα να περιγράψουν το αποτύπωμα του Πρώτου Διεθνούς Φεστιβάλ Κρουστών στο Ρέθυμνο, που έλαβε χώρα στις 22, 23 και 24 Ιουλίου.
Δημιουργία, κίνηση, έκφραση συναισθημάτων σε ένα πολύκροτο Φεστιβάλ με διεθνείς συμμετοχές κάτω από τον έναστρο ρεθυμνιώτικο ουρανό και μέσα στην καρδιά του καλοκαιριού-ενός ζόρικου και απρόβλεπτου καλοκαιριού, με τον κορωναϊό να κυκλοφορεί ως πραγματικό γεγονός, αλλά και ως φόβος ανάμεσά μας.
Η εταιρεία Παραγωγής και Επικοινωνίας Act for Art με την αιγίδα του Δήμου Ρεθύμνου διοργάνωσε με επιτυχία το “Διεθνές Φεστιβάλ Κρουστών Ρεθύμνου”, παρά το ρίσκο. Η αμηχανία της λιγότερο επιτυχημένης (από πλευράς προσέλευσης) πρώτης ημέρας, έδωσε την θέση της στην δύναμη του ρυθμού που τελικά επικράτησε τις επόμενες δύο ημέρες.
Τα κρουστά είναι ένα παιχνίδι (και) για μεγάλα παιδιά
Η ενέργεια του κοινού έδρασε από κοινού με αυτήν των καλλιτεχνών επί σκηνής και συνηγόρησε στην δημιουργία μιας σπουδαίας ατμόσφαιρας.
Καλεσμένοι από το εξωτερικό μεγάλα ονόματα της διεθνούς κοινότητας κρουστών, σημαντικοί εκπρόσωποι της ελληνικής σκηνής, αλλά και τοπικές μπάντες από την Κρήτη ενώθηκαν στην σκηνή της Φορτέτζας.
Σε μια μουσική αφήγηση με διακριτό χαρακτήρα, επιδόθηκε έκαστο το σχήμα και τελικά σχηματίστηκε μια μεγάλη μουσική γιορτή. Οι παρευρισκόμενοι ευχηθήκαμε να καταστεί θεσμός. Ένας άριστος λόγος για την καθιερωμένη για πολλούς από εμάς επίσκεψη στην Κρήτη και ειδικά στο Ρέθυμνο, το πανέμορφο, παλλόμενο, αριστοκρατικά λαϊκό Ρέθυμνο.
Άλλωστε, το Διεθνές Φεστιβάλ Κρουστών Ρεθύμνου με την υπογραφή του καλλιτεχνικού διευθυντή Τάκη Βασιλείου, έχει ως στόχο να μπει στον παγκόσμιο χάρτη των μεγάλων μουσικών Φεστιβάλ και να στεγάζει κάθε καλοκαίρι τη μαγεία της αρχέγονης τέχνης των κρουστών στην πόλη του Ρεθύμνου.
Απολαύσαμε ένα από τα πλέον ειδυλλιακά ηλιοβασιλέματα στην Φορτέτζα
Οι συναυλίες που ξεχωρίσαμε
Οι συναυλίες του Φεστιβάλ φιλοξενήθηκαν στο βενετσιάνικο φρούριο της Φορτέτζας.
Μουσικοί και κοινό από διαφορετικά μέρη του κόσμου συναντήθηκαν σε έναν οικουμενικό μουσικό διάλογο με τους σπουδαίους Itamar Doari (Ισραήλ), Aleix Tobias Sabater (Ισπανία), The Bucket Boy -(Matthew Pretty) (Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής) και τους εξαιρετικούς Αλέξανδρο Δράκο Κτιστάκη, Βαγγέλη Καρίπη, Χάϊκ Γιαζιτζιάν, Τάκη Φαραζή, Quilombo, Taconeo, Percussion 4 One, Πέτρο Βαρθακούρη και Παντελή Ντζιάλα.
Συμμετείχαν ακόμα οι TΟPOS, οι ΣΚΙΟΥΡΟ 5 με την Μαρία Κώττη, οι AL HANIM TRIO και οι DE TODAS FORMAS.
Η Κρητικιά Μαρία Κώτη έδωσε το δικό της χρώμα στο Φεστιβάλ με την χαρακτηριστική φωνή της
Οι Τopos που άνοιξαν το Φεστιβάλ την Πέμπτη 22/7 ήταν η τέλεια επιλογή μπάντας: όλο δροσιά και προσωπικό στιλ. Η frontwoman Ματθαία Σπιταδάκη τραγούδησε τραγούδια της μπάντας (όλα σε γενική πτώση: Του ήλιου, Της Θάλασσας κλπ…), αλλά και διασκευές σε ροκ ύφος. Τα παιδιά θέρμαναν το κοινό και άνοιξαν τον δρόμο για το υπόλοιπο τριήμερο.
Ακολούθησε το πιο συγκλονιστικό, κατά την άποψή μου, μουσικό σχήμα του Φεστιβάλ, οι Percussion4one (Νίκος Νταρίλας, Αλέκος Ρούπας, Βασίλης Κατσαμπέλας, όλοι με μακρά θητεία πλάι σε μεγάλα ονόματα σε στούντιο για εγγραφές δίσκων, μπουζούκια, συναυλίες και θέατρα). Τρεις μουσικοί πίσω από τα κρουστά τους ένωσαν αρμονικά δεκάδες ρυθμούς με κάθε πιθανό τρόπο. Μικρά καμπανάκια, ξύλα, μαράκες, τύμπανα, μικρά και μεγάλα κρουστά υπάκουσαν στα επιδέξια δάχτυλά τους και διηγήθηκαν ιστορίες γης, φωτιάς, νερού και θάλασσας.
Ο Αρμένιος Τιγκράν παίζοντας μια σειρά από αρμένικα, παραδοσιακά πνευστά απογείωσε το συγκεκριμένο gig. Χάρη στην συνύπαρξή τους, βιώσαμε με όλες τις αισθήσεις τις δύσκολες έννοιες της ξενιτιάς, του έρωτα, της πατρίδας, του πόνου, ακόμα και του ερωτικού πόθου που διαπερνά σώμα και πνεύμα.
Την βραδιά έκλεισε το intellectuel παίξιμο του τζαζίστα Αλέξανδρου Κτιστάκη, τον οποίο συνόδευσαν οι μοναδικοί Τάκης Φαραζής και Πέτρος Βαρθακούρης. Κατά την άποψή μου, μετά τον διονυσιασμό των Percussion4one περίττευε οτιδήποτε άλλο.
Θα προτιμούσα να απολαύσω τον Κτιστάκη στην έναρξη της επόμενης ημέρας.
Τιγκράν: Φυσώντας την ίδια την ζωή
Η οποία επόμενη, Παρασκευή και 23, ξεκίνησε σχεδόν νοσταλγικά με την τραγουδίστρια των Χαϊνηδων, Μαρία Κώττη, με τους ΣΚΙΟΥΡΟ 5.
Ο πυρήνας της δεύτερης ημέρας, όμως, υπήρξε αναμφίβολα το show του Bucket Boy, του Αμερικανού Μάθιου, ο οποίος έπαιξε φοβερά κρουστά χτυπώντας, πραγματικά, τους κουβάδες του! Συζητώντας μαζί του, κατάλαβα πόσο πολύ του άρεσε η επίσκεψή του στην Κρήτη (η πρώτη του στην Ελλάδα) και πόσο πολύ τον ενθουσίασε η συμμετοχή του στο Φεστιβάλ.
Ξεκίνησε, ουσιαστικά, ως μουσικός του δρόμου και τυγχάνει εξαιρετικά ανοιχτός στα μουσικά είδη, αλλά και την παράδοση κάθε τόπου η οποία τον εμπνέει. Ήταν ο μόνος από όλους τους συμμετέχοντες που παρακολούθησε από την πρώτη σειρά και με ευλάβεια, θαυμασμό και παιδική χαρά ΟΛΑ τα lives. Μα όλα. Και αυτό μου τον έκανε εξαιρετικά συμπαθή.
The Bucket Boy και Παντελής Ντζιάλας
Η δεύτερη μέρα έκλεισε με τον ανεπανάληπτο Βαγγέλη Καρίπη, έναν από τους σημαντικότερους Έλληνες κρουστούς. Διδάσκει παραδοσιακά κρουστά στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα του τμήματος Μουσικολογίας του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθήνας, αλλά στην Φορτέτζα έπαιξε ως showman και όχι ως καθηγητής.
Που θα πει με έκσταση και πάθος, όχι με προσκόλληση στο «γράμμα» της μουσικής, σχεδόν σαν έφηβος.
Μας ενθουσίασε.
Το highlight της τρίτης τελευταίας μέρας ήταν η παράσταση του Ισραηλινού Itamar Doari. Με την σταθερή παρουσία στην σκηνή του κιθαρίστα Παντελή Ντζιάλα, του (κοντρα)μπασίστα Πέτρου Βαρθακούρη και του πιανίστα Τάκη Φαραζή, ξεδίπλωσε το αστείρευτο ταλέντο του και ανέβασε επίπεδο σε ολόκληρο το Φεστιβάλ.
Το ασίγαστο duende του Πέτρου Βαρθακούρη
Ένας από τους μουσικούς που μας έκανε να νιώσουμε προνομιούχοι που βρισκόμασταν στο Ρέθυμνο εκείνες τις νύχτες ήταν ο Σύριος συνθέτης και μουσικός Haig Yazdjian. Με το λαούτο του μάς συγκίνησε και μας ταξίδεψε.
Κάποια στιγμή, τραγούδισε μια μπαλάντα από την πατρίδα του κι η φωνή του έφερε την Ανατολή και την προσγείωσε στο Κάστρο του Ρεθύμνου απαλά και υπέροχα.
Ο μουσικός διάλογος ειδικά που έστησε με τον Καρίπη στο gig του δεύτερου ήταν συναρπαστικός: ένα μελωδικό battle, μια φορτισμένη συνομιλία. Ο Καρίπης με ένα φωτισμένο τουμπερλέκι, σα να είχε προσγειωθεί εντός του η κρητική πανσέληνος, και ο Yazdjian όρθιος με τις χορδές του τεντωμένες: ένα υπέροχο θέαμα και ακρόαμα.
Οι τελευταίες μουσικές στιγμές του Φεστιβάλ με όλους τους συμμετέχοντες επί σκηνής (και τον καλλιτεχνικό διευθυντή!) να τζαμάρουν αυτοσχεδιάζοντας υπογράμμισε την αξία αυτής της μουσικής συνάντησης και της ανάγκης μας να την βιώσουμε, από όποιο μετερίζι έκαστος.
Χάρη στο Φεστιβάλ Κρουστών Ρεθύμνου ξυπνήσαμε την κανονικότητα. Η κανονικότητα της ζωής που συνεχίζεται παλλόμενη, θορυβώδης, έντονη, σαν ρυθμικά παλαμάκια κόσμου σε καλοκαιρινή συναυλία.
Ναι, το ζήσαμε κι αυτό κι ήταν υπέροχο!
Συγχαρητήρια, Act for Art και Δήμε Ρεθύμνου. Συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές και, ιδίως, στους «αφανείς»: τους ανθρώπους πυο φρόντισαν με μεράκι τον ήχο και τον (μαγικό!) φωτισμό.
Και του χρόνου…
Οι φωτογραφίες του άρθρου είναι της Μιχαέλας Τζιράκη (Michaela Tziraki Photography)